- PERLA
- PERLAvulgare vocabulum, Latin. Margarita, item Unio. Matth. Paris et Matth. Westmonaster. A. c. 1255. Et er at quidam lapis pretiosus, qui vulgariter dicitur Perla. Iac. de Vitriaco Histor. Orient. l. 3. In auro et argento, perlis et pomis ambrae, filis aureis, phylacteriis etc. Saepius apud Odoricum de Foro Iulio in Peregrinat. sua, Alios. An ex Perula, quâ voce infimae Latinitatis Scriptores margaritas insigniisse, imo quam apud veterem Horatii Interpretem extare vult Is. Casaub. Perulas autem Salmas. ad Hist. Aug. dictas censet, voce ex Latino deflexâ, quasi pilulas seu parvas pilas: unde et Pirula Isidoro rotunda illa nasi extremitas, pro pilula dicitur. Vel quasi sphaerulas, i. e. parvas sphaeras, ut idem habet ad Solin. atque ita recentiores scripsisse, hincque perulas Gallis unionesvocari, ut Graecis σφαιρία. Bochart. vero Perlas mavult deducere a perna, pinnae specie, memoratâ Plin. l. 23. c. 11. quae hians in arena defixa stare solita, velut suillo crure, unde illi nomen, margaritifera est. Pnadectarius, Perna quid est? Est lapis margarita. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Part. poster l. 5. c. 6. et supra in voce Peninim. Quod autem Perlam lapidem esse dictum, videtur contrariari ICto, qui margaritam eximit ex gemmarum et lapillorum censu, cum aurum 19. sect. Margaritas et 18. sect. de aur. et arg. leg. Et vero non est lapis in terra editus, quomodo gemmae proprie dictae; tamen nihil obstat, quô minus vocetur lapis in concha editus, quomodo multos alios certum est in animalibus nasci. Sic in galli iecinore nascitur lapis alectorius, in ventriculis et hirundinis et lacerti, chelidonius et saurites; in occulis hyaenae et testudinis, hyaenius et chelonius; in felle porci et hystricis, porcinus et Malacensis; in cerebro draconis, dracontias; et cynaedius et synodontites, in cerebris piscium cognominum; lyncurius quoque, ut multi volunt, ex urinalyncis. Si qui igitur margaritam nucleum, callum, verrucam, ossiculum appellant, ita appellant analogice propter duritiem similem. Alioquin enim nucleus pomorum aut nucum est proprius; callus et verruca in cute nascuntur; margarita in mediae conchae carne: ita tamen, ut ossis vices supplere non possit, cum non se eôdem modô habeat in omnibus. In plerisqueiscil. con carum omnino nulla, in aliis plures numerô procreantur. Aelianus in una concha memorat fuisse viginti, Americus centum et triginta. Proinde ex consensu Gentium, sub genere lapidum, non nucleorum aut ossium, continentur uniones. Ex Hebraeis saltem Saadias et Aben Ezra definiunt lapillos rotundos, qui ex aquis educuntur. Kimchius, lapidem candidum, rotundum, quem perforant, ut ex pluribus lapidibus consertis fiat torques etc. Quid quod Chaldaei margaritas Gap desc: Hebrew i. e. lapides, simpliciter nominant. Hinc in Targum Proverb. c. 3. v. 15. et passim, lapides bonos legas, pro Peninim seu margaritis. Quomodo etiam loqui amant Graecorum antiquissimi. Theophr. de Lapidib. Τῶν σπουδαζομένων δὲ λίθων ἐςτὶ καὶ ὁ μαργαρίτης καλούμενος. Et apud Athenaeum Androsthenes, Ε῞ν δὲ ἴδιον, ὃ καλοῦσιν ἐκεῖνοι βερβερὶ, ἐξ οὗ ἡ μαργαρῖτις λίθος. Unde voce compositâ λιθομάργαρον margarita recentioribus Graecis dicitur, ut legimus apud Anonymum de amor. Callimachi et Chryforroes. Nec ab hoc loquendi genere abhorrent Romani Poetae, Horatius enim l. 1. Sat. 2. v. 80.——— ——— niveos viridesque lapillos,appellat uniones et smaragdos. Ovidius de Arte l. 3. v. 129.Vos quoque non caris aures onerate lapillis,Quos legit in viridi decolor Indus aqua.Silius Ital. l. 12. v. 231.Lucet in aure lapis, rubris advectus ab Indis.Sic apud Martialem, l. 5. Epigr. 39. v. 4. lapills Erythraei: apud Senec. Hippol. niveus lapis Indici donum maris, etc. Ex Historicis etiam ita Curtius l. 9. c. 1. ubi de filio Sophits: Pendebant ex auribus insignes candore et magnitudine lapilli; ut alios omittam. De Perlarum pretio dictum supra affatim, in voce Peninim: unde merito quis miretur, margaritam inter lapides fuisse, Assueri pavimento destinatos, Esther. c. 1. v. 6. Sed cui minus id probetur, cogitet quantus fuerit Persarum luxus. quam profusae divitiae. Cogitet Susarum hic describi Regiam, quam admirabilem fuisse tradunt Aristoteles l. de Mundo et ex illo Appuleius: ut taceam Ecbatanarum Regiam, Polybio l. 5. descriptam, et Atossae (quam quidam Estheram fuisse volunt) χρυσεοςτίλβους δομους Aeschylo Pers. memoratos. Quo facit, quod Androsthenes scribit, margaritarum annonam apud Persas non fuisse cariorem, quam auri. Neque vero desunt in Historiis similis luxus exempla. Ut ab Indis incipiamus, in Romanos desituri. in Apollonio Philostrati l. 2. c. 11. describitur Templum Solis in India, in quo τὸ ἕδος ἀυτὸ μαργαρίτιδος σύγκειται ξυμβολικὸν τρόπον ᾧ βάρβαροι πάντες ἐις τὰ ἱερὰ χρῶνται, Symbolicâ ratione, quâ (ibi) in Templis utuntur omnes Barbari, pavimentum ipsum margaritis stratum est. Beli regia Babylone, aurô strata et obducta est, Festus Avienus in descr. Orbis. Apud Sabaeos et Gerrhaeos etiam in privatis aedibus, fores et parietes et tecta ex ebore, auro, argento gemmisque intextis et agglutinatis erant distincta, Strab. l. 16. In Arabia, smaragdum aedificiorum ornamentis includi, Iuba auctor est, apud Plin. l. 37. c. 5. ut alios omittam. Romae Pompeius Musaeum habuit ex margaritis, Plin. l. 37. c. 2. Nero, cubicula viatoria unionibus stravit, teste eôdem l. 37. c. 2. In sacris aedibus, a Basilio Macedone exstructis, columnae, parietes, gradus, ipsaque etiam pavimenta, aurô, argentô, gemmis et margaritis, fuerunt distincta et exornata. Quod in eius Vita, ab Allatio edita, non semel tradit successorum unus, Constantinus Porphyrogennitus. Sic enim p. 143. Templum ornatum describit, μαργάροις τε καὶ χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ καὶ λίθοις τιμίοις καὶ μαργάροις κατα πεποίκιλται καὶ καταπεπλούτιςται, Adyta templi, aurô et argentô et lapidibus pretiosis et margaritis variata et ditata sunt. Ibidem, cancelli, qui altaria secludunt ab iis, quae extra sunt et quae sursum sunt superliminaria etc. et interiora sedilia, et gradus qui ante illa sunt, et sacrae mensae, ἐξ ἀργύρου πάντα περικεχυμένον ἔχοντα τὸν χρυσὸν καὶ λίθους τιμίους ἐξ μαργαριτῶν ἠμφιεσμένους πολυτελῶν τὴν σύμπηξιν καὶ σύςτασιν ἔχουσιν. Omnia ex argento, cui superfusum aurum, et gemmae margaritis pretiosissimis distinctae, compactionem et constructionem habent. Et p. 49. Τὸ μὲν γὰρ ἔδαφος ἅπαν ἐξ ἀργόρου σφυρηλάτου----κατεσκεύαςται, οἱ δὲ ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ ἐυωνύμων τοῖχον ἄργυρον ἄφθονον καὶ ἀυτοὶ ἐπικείμενον ἔχουσι διηνθισμένον χρυσῷ, τιμίοις τε πεποικιλμένον λίθοις καὶ μαργάρων λαμπρότητι, Nam pavimentum omne ex argento malleo ducto-----confectum est. Dextraque et laeva parietes multô argentô obducti sunt, auro, lapidibus pretiosis et margaritarum splendore distinctô. Qui tamen Basilius prae Assuero Regulus fuit,etc. Sam. Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 5. c. 8. Plura, hic passim.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.